Аҳамияти Ихлос

Зурурати ихлос дар парастиши Аллоҳи мутаъол.

Баёни ин, ки ихлос аз рукнҳои қабули имон аст.

Баёни аҳамият ва хатароти ихлос.

Бархазар доштан аз умере, ки ихлосро нақс мекунанд.

Баёни самара ва фоидаҳои ихлос.

Хутбаи аввал

الحمدلله الذي فضل المخلصين وأكرمهم بقبول أعمالهم والصلاة والسلام علي أشرف من علمنا الاخلاص بالقول والعمل وعلي آله وأصحابه أولي نماذج المخلصين في أمته وأكرم وأبر وأفضل من تربي علي القرآن والسنة بالصدق والاخلاص رضي الله عنهم أجمعين.

أما بـعــد:

Бародарони мусалмон! Аллоҳи мутаъол дар каломи маҷидаш мефармояд:

( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ 102 ) [آل عمران: 102]

«Эй мӯминон! Чунон, ки ҳаққи тарсидан аст, аз Худо битарсед ва намиред, магар дар ҳоле, ки мусалмон бошед».

Пас худам ва шуморо бар тақвои Илоҳӣ ва тарси ҳақиқӣ аз Аллоҳи мутаъол даъват мекунам.

Эй мӯминон! Бидонед, ки рӯҳу ҷони ибодат ва амали солеҳ ва шарти қабули он, ихлос аст. Ихлос амалест дар қалб, ки Аллоҳи мутаъол онро дӯст медорад ва меписандад. Ихлос аст, ки амалро пок карда ва бо самар менамояд ва дар натиҷа Аллоҳи мутаъол дар он баракат меандозад ва ба василае ба соҳибаш фоида мерасонад ва дар муқобили он подоши нек иноят мефармояд.

Ба таъбири дигар, ихлос аст, ки Аллоҳи мутаъол бандагонро бадон мукаллаф карда ва ононро бо ихлос мавриди озмоиш қарор дода, ки агар онро ба даст оваранд, подош дода мешаванд ва агар зоеъ кунанд, пурсида хоҳанд шуд, чунон, ки Аллоҳи мутаъол мефармояд:

( الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ 2 ) [الملك: 2]

"Ӯст, ки маргу зиндагиро офарида, то ин ки шуморо биёзмояд, ки кадом яки шумо беҳтар амал мекунед ва ӯст ғолиби бахшанда".

Фузайл бин Аёз (р) дар маъони (أحسن عملاً) мефармояд: “Холистар ва дурӯсттар, чун агар ният холис, вале амал дурӯст набошад, пазирӯфта намешавад ва агар амал дурӯст бошад, вале ният холис набошад, боз ҳам қабул намешавад, пас лозим аст, ки ҳам холис ва ҳам дурӯст бошад”.

Аллоҳи мутаъол дар ҳамаи ибодат ва аҳком моро мукаллаф ба ихлос кардааст. Ҳар амре, ки мусалмон бадон амал кунад ва ҳар наҳйе, ки аз он боз меистад, мақрун ба ихлос бошад.

Лизо мефармояд:

( وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّين ) [البينة: 5]. «Ва амр нашуданд, магар ин ки Аллоҳро дар ҳоле парастиш кунад, ки тамоми дин (ихлос)ро барои ӯ холис карда бошанд».

Ва мефармояд:

( فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّينَ 2 أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ ) [الزمر:2 - 3]

«Пас ӯро парастиш кун дар ҳоле, ки дин (ибодат)ро барои ӯ холис гардонӣ, огоҳ бош, ки дин (ибодат) холис фақат барои ӯст».

Аз халифаи рошид ва адолатгустари беҳамтои таърихи башар (пас аз Паёмбарон (а) ), Умари Форӯқ (р) ривоят аст, ки фармуд: аз Расули Худо (с) шунидам, ки мефармуданд:

«إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ، وَإِنَّمَا لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى، فَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ إِلَى الله و رسوله،فهجرته الی الله ورسولی ومن کانت هجرته لدُنْيَا يُصِيبُهَا أَوْامْرَأَةٍ يَنْكِحُهَا فَهِجْرَتُهُ إِلَى مَا هَاجَرَ إِلَيْهِ». (بخاري 1 ومسلم 1907).

«Дору мадори аъмол бар ният аст ва бо ҳар шахс мутобиқ бо нияташ амал мешавад, пас касе, ки ҳиҷраташ ба сӯи Аллоҳ ва Расулаш бошад, муҳоҷири Аллоҳ ва Расул аст ва касе, ки ҳиҷраташ барои касби дунё ё издивоҷ бо зане бошад, пас ӯ муҳоҷири ҳамон чизест, ки барои он ҳиҷрат кардааст». (Бухорӣ 1 ва Муслим 1907).

Маънои ихлос инаст, ки мӯмин нияту амалашро пок карда ва онро аз ҳар гуна палидӣ ва шоибае, ки нияту амалро ботил мекунад ва ё дар камоли онҳо айбу эроде ворид мекунад, дур нигоҳ дорад, монанди риё ва шуҳратталабӣ ва худхоҳӣ ва бидъатгузорӣ ва ғайра.

Аллоҳи мутаъол дар ситоиши Саҳоба ва ёрони мухлиси Расули Худо (с) мефармояд:

( لَكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آَمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ وَأُولَئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُون 88 أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ 89) [التوبة:88-89] “Вале паёмбар ва касоне, ки бо ӯ имон овардаанд, бо молу ҷони худ дар роҳи Худо ҷиҳод карданд. Некиҳо аз они онҳост ва онҳоянд, наҷотёфтагон! Худо барояшон биҳиштҳое, ки ҷӯйҳо дар он равон аст ва дар он ҷо ҷовидонанд, омода кардааст. Ин аст наҷоти бузург!”.

Аз тарафи дигар, мунофиқин буданд, ки гар чӣ зоҳир бо Паёмбар (с) намоз мехонданд ва ҷиҳод мекарданд, аммо аз ихлос ва имони воқеъӣ дӯр буданд. Инҳо дар бадтарин вазъият қарор доранд. Аллоҳи мутаъол дар бораи онон мефармояд:

( إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِيرًا 145) [النساء: 145]

«Яқинан мунофиқон дар поёнтарин табақоти дӯзах қарор доранд ва ҳар гиз барои онон ёру мададгор нахоҳӣ ёфт».

Пас эй бародарони мусалмон! Диққат кунед бо ин, ки шакли зоҳирии амал яке ҳаст. Мухлисон муқарраб ва растагоранд ва риёкорон рондашуда ва зиёнкор.

Ин ҷост, ки таъсири ният дар амал дида мешавад, чун амали Саҳобаи Расули Худо (с) ва мунофиқин дар зоҳир яке буда, аммо амали Саҳоба ҳамроҳ бо ихлос ва амали мунофиқин ҳамроҳ бо риё будааст ва мебинем, чӣ фарқест миёни подоши ин гурӯҳ ва ҷазои гурӯҳи дуввум.

Аз Абӯҳурайра (р), саҳобае, ки бештарини аҳодисро ривоят карда ва ровии ҳудуди 5376 ҳадис аз аҳодиси Расули Акрам (с)) ривоят аст, ки фармуд: Аз Расули Худо (с) шунидам, ки мефармуданд:

«إنَّ أوَّلَ النَّاسِ يُقْضَى يوْمَ الْقِيامَةِ عَليْهِ رجُلٌ اسْتُشْهِد، فَأُتِىَ بِه، فَعرَّفَهُ نِعْمَتَه، فَعَرفَهَا، قال: فَمَا عَمِلْتَ فِيها؟ قَال: قَاتَلْتُ فِيكَ حَتَّى اسْتُشْهِدْت: قالَ كَذَبْت، وَلكِنَّكَ قَاتلْتَ لأنَ يُقالَ جَرِيء ، فَقَدْ قِيل، ثُمَّ أُمِرَ بِهِ فَسُحِبَ عَلى وَجْهِهِ حَتَّى أُلْقِىَ في النَّار. وَرَجُل تَعلَّم الْعِلّمَ وعَلَّمَه، وقَرَأ الْقُرْآن، فَأتِىَ بِه، فَعَرَّفَهُ نِعَمهُ فَعَرَفَهَا. قال: فمَا عمِلْتَ فِيهَا؟ قال: تَعلَّمْتُ الْعِلْمَ وَعَلَّمْتُه، وَقَرَأتُ فِيكَ الْقُرآن، قَال: كَذَبْت، ولكِنَّك تَعَلَّمْت الْعِلْمَ وَعَلَّمْتُه، وقَرَأتُ الْقرآن لِيقال: هو قَارِىءٌ ، فَقَدْ قِيل، ثُمَّ أمِر، فَسُحِبَ عَلى وَجْهِهِ حَتَّى أُلْقِىَ في النَّار، وَرَجُلٌ وسَّعَ اللَّه عَلَيْه، وَأعْطَاه مِنْ أصنَافِ المَال، فَأُتِى بِهِ فَعرَّفَهُ نعمَه، فَعَرَفَهَا. قال: فَمَا عَمِلْت فيها؟ قال: ما تركتُ مِن سَبيلٍ تُحِبُّ أنْ يُنْفَقَ فيهَا إلاَّ أنْفَقْتُ فيها لَك. قَال: كَذَبْت، ولكِنَّكَ فَعَلْتَ ليُقَال: هو جَوَادٌ فَقَدْ قيل، ثُمَّ أمِرَ بِهِ فَسُحِبَ عَلَى وجْهِهِ ثُمَّ ألْقِىَ في النار». (مسلم 1905)

«Аввалин касе, ки аз миёни инсонҳо дар рӯзи қиёмат муҳокима мешавад, мардест ки зоҳиран шаҳид шуда, Аллоҳи мутаъол ӯро ҳозир мекунад ва неъматҳояшро бар ӯ мешуморад ва пас аз иқрори вай мепурсад: пас бо ин ҳама неъматҳо чӣ кор кардӣ? мегӯяд: Бори Илоҳо! Дар роҳи ту ҷангидам то ин, ки шаҳид шудам. Аллоҳи таъоло мефармояд: «дурӯғ мегӯйи, балки ҷангидӣ, то ин ки ба ту шуҷоъ ва қаҳрамон гуфта шавад ва гуфта шуд! Он гоҳ Парвардигор дастӯр медиҳад, ки ӯро бар чеҳрааш бикашанд ва ба дӯзах бияндозанд.

Дуввум шахсе, ки илм омӯхта ва ба мардум таълим дода ва Қуръон хондааст. ӯро ҳозир мекунад ва пас аз он, ки неъматҳояшро бар ӯ мешуморад ва ӯ эътироф мекунад, мепурсад пас бо ин ҳама неъмати ман чӣ кор кардӣ? мегӯяд: Илм омӯхтам ва ба мардум омӯзиш додам ва ба хотири ризои ту Қуръон хондам! Мефармояд: дуруғ мегӯйи!, балки илм омӯхтӣ то ин, ки ба ту олим гуфта шавад ва Қуръон хонди то ин, ки ба ту қорӣ гуфта шавад ва гуфта шуд! Сипас дастур медиҳад, ки ӯро бар чеҳрааш бикашед ва ба дӯзах биандозед.

Саввум шахсе, ки Аллоҳи мутаъол барояш рисқи фаррох ато фармудаст ва ба ӯ ҳар гуна молу сарвати фаровон ато кардааст, пас аз ин, ки ӯро меоранд ва неъматҳояшро бар ӯ мешуморад ва ӯ ба онҳо эътироф мекунад мепурсад: пас бо ин неъматҳои ман чӣ кардӣ? мегӯяд: Ҳеҷ ҷое набуд, ки ту дошта бошӣ дар он харҷ шавад, магар ин ки ман дар он ҷо ба хотири ту харҷ кардам!. Мефармояд: дурӯғ мегӯйи, балки харҷ кардӣ то ин, ки ба ту сарватманд гуфта шавад ва гуфта шуд. Сипас дастӯр медиҳад, ки ӯ низ бар чеҳрааш кашида шавад ва ба дӯзах андохта шавад». (Муслим 1905)

Аз ҳазрати Абӯҳурайра (р) ривоят шуда, ки фармуд:

«يا رسول الله من أسعد الناس بشفاعتك يوم القيامة فقال لقد ظننت يا أبا هريرة أن لا يسألني عن هذا الحديث أحد أول منك لما رأيت من حرصك على الحديث أسعد الناس بشفاعتي يوم القيامة من قال لا إله إلا الله خالصا من قبل نفسه». (صحيح بخاري 6021)

«Арз кардам, эй Расули Худо (с)! Кист он, ки бештар аз бақияи мардум ба шафоъати шумо хушбахт мегардад? Фармуд: «касе, ки аз таҳи дил бо ихлос «ло илоҳа иллаллоҳ мегӯяд». (Саҳеҳи Бухорӣ 6021).

Пас эй бандагони Аллоҳ! Ва дӯстдорони имон ва ихлос! Бикӯшед, ки дар амал ихлос пеша кунед, ки мухлисон дар сояи раҳмат ва ҳифозати Парвардигор хоҳанд буд ва аз найранги шайтон ва ҳасрату зиён наҷот хоҳанд ёфт, чунон ки аз забони шайтон мефармояд:

( قَالَ رَبِّ بِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَلَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ 39 إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ 40 ) [الحجر:39 - 40]

«(Шайтон) гуфт: Парвардигорам! Ба иллати ин, ки маро гумроҳ кардӣ, ман ҳатман зиндагии дунёро дар чашми онон музайян ҷилва хоҳам дод ва ҳамагиро гумроҳ хоҳам кард, магар бандагони мухлиси туро».

Шарти Аллоҳи мутаъол барои пазириши тавба, вуҷуди ихлос аст, ки дар амалашон мухлис бошанд, чунон ки мефармояд:

( إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا وَأَصْلَحُوا وَاعْتَصَمُوا بِاللَّهِ وَأَخْلَصُوا دِينَهُمْ لِلَّهِ فَأُولَئِكَ مَعَ الْمُؤْمِنِينَ وَسَوْفَ يُؤْتِ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ أَجْرًا عَظِيمًا 146 ) [النساء: 146]

«Магар касоне, ки тавба карданд ва гузаштаашонро ислоҳ намуданд ва ба ресмони Аллоҳ чанг заданд ва динашонро барои Аллоҳ холис карданд, ин гурӯҳ бо мӯминонанд ва ба зудӣ Аллоҳ ба мӯминон подоши бузурге хоҳад дод».

Умар (р) ба Саҳобаи ҷалилул-қадр, Абумӯсо Ашъарӣ (р) навиштанд: «Касе, ки нияташ холис бошад, Аллоҳи мутаъол ислоҳи байни ӯ ва мардумро ба ӯҳда мегирад».

(Ва шери Худо, домод ва писарамаки Расули Худо ва падарзани Умари Форӯқ ва падари Ҳасанайн) Алии Муртазо (р) мефармояд: «Аз кам будани амал нигарон набошед, нигарони ин бошед, ки мабодо амал қабул нашавад».

Пас эй мусалмонон! Ба ин рукни бузург (яъне Ихлос) чанг бизанед ва дар амалатон фақат толиби ризои Аллоҳ ва ҳусули саъодати охират бошед. Ниятҳо ва иродаҳои худро холис кунед ва бо он чӣ Паёмбари гиромиятон (с) ҷоиз қарор додааст, ба Аллоҳ тақарруб ҷӯед».

Чунон чӣ Аллоҳи мутаъол мефармояд:

( قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَمَنْ كَانَ يَرْجُوا لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا 110 ) [الكهف: 110]

« Бигӯ; Ман инсоне монанди шумо ҳастам, ба ман ваҳй мешавад. Албатта Худои шумо худоест якто. Ҳар кас ба дидори Парвардигори худ умед мебандад, бояд кирдори шоиста дошта бошад ва дар парастиши Парвардигораш ҳеҷ касро шарик насозад»

بارك الله لي ولكم في القرآن العظيم ونفعني وإياكم بما فيه من الآيات والذكر الحكيم ونفعنا بهدي سيد

المرسلين وقوله القويم أقول قولي هذا وأستغفر الله لي ولكم ولسائر المسلين والحمد لله رب العالمين.

الحمدلله العزيز الغفور، العليم بذات الصدور أحمده سبحانه وأشكره وأتوب إليه وأستغفره وأشهد أن لاإله إلا الله وحده لاشريك له، الحليم الشكور وأشهد أن نبينا وسيدنا محمداً عبده ورسوله، أرسله الله رحمة للعالمين، اللهم صلي وسلم بارك على عبدك ورسولك محمد وعلى آله وصحبه أجمعين.

أما بعد

Эй бандагони Аллоҳ! Дар ҳамаи ҳол аз Аллоҳ битарсед, ки ӯ он чӣ дар дил доред, медонад ва кирдори шуморо мебинад. Эй бандагони Аллоҳ! Дар талаби ризои Аллоҳ бо вай содиқ бошед ва аз хашм ва интиқоми ӯ ҳазар кунед, аз олӯдашудан ба муҳаррамот бипарҳезед ва ҳамвора дар масири диндорӣ ихлосро дар дилҳоятон ҷо кунед.

Зеро, ки ин манҳаҷи Паёмбари гиромиамон (с) аст. Бо ҳамин ихлос аст, ки аъмолатон пок ва дараҷоти шумо боло ва ботинатон нуронӣ мешавад.

Аллоҳи мутаъол хитоб ба Расули Акрам (с) мефармояд:

( قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّينَ 11 وَأُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ 12 قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ 13 قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصًا لَهُ دِينِي 14 ) [الزمر:11 - 14]

«Бигӯ: (эй Паёмбар!) ба дурустие, амр шудаам, ки Аллоҳро мухлисона парастиш кунам ва дин (ва ибодатам) ро фақат барои ӯ холис гардонам ва амр шудаам, ки аввалин мусалмон бошам. Бигӯ: агар ман нофармонии Парвардигорамро бикунам, аз азоби рӯзи бузург метарсам. Бигӯ: фақат Аллоҳро мепарастам ва дин (ибодатам) ро фақат барои ӯ холис мегардонам».

Ва мефармояд:

( فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّينَ 2 أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ ) [الزمر:2 - 3] «Пас ӯро парастиш кун, дар ҳоле, ки тамоми ибодотро барои ӯ холис гардонӣ. Бидонед, ки ибодати холис фақат барои ӯст».

Аз Саҳобии гиромӣ Ҷубайр бин Мутъим (р) ривоят аст, ки Расули Худо (с) фармуданд: «Се чизаст, ки қалби бандаи мусалмон аз он бениёз нест: ихлос дар амал ва насиҳат кардани ҳокимону раҳбарони мусалмон ва ҳамроҳ будан бо ҷамоъаи мусалмонон». Ривоят аз Аҳмад (13369)

Маънои ҳадис инаст, ки ин се хислат дилҳоро ислоҳ мекунад, пас касе, ки ба онҳо чанг бизанад Аллоҳ дилашро аз макру хиёнат ва фитнаангезӣ пок мегардонад.

Эй бандагони Аллоҳ! Бидонед, ки монанди ҳар амали дигар ихлос низ самароте дорад. Аз боризтарин самароти ихлос, метавон умури зеро баршумурд:

Таҳқиқи тавҳид ва яктопарастӣ ва солим мондан аз ширку нифоқ.

Дохил шудан ба биҳишт ва наҷот аз оташи дӯзах.

Қабул шудани аъмол ва чанд баробар шудани он.

Омӯрзиши гуноҳон, албатта ширк бидуни тавба бахшида намешавад.

Чашидани ҳаловат ва ширинии ибодат ва рушду тараққӣ дар мақомоти он.

Растагор шудан ба шафоъати Расули Акрам (с) дар рӯзи қиёмат.

Ба даст овардани камоли амният ва оромиш ва ҳидоят дар дунё ва охират.

Имом Аҳмад бо санади мӯътабар аз Расули Худо (с) ривоят мекунанд, ки фармуданд:

«إن أخوف ما أخاف عليكم الشرك الأصغر قالوا: وما الشرك الأصغر يا رسول الله؟ قال: الرياء، يقول الله تعالى يوم القيامة إذا جازى الناس بأعمالهم: اذهبوا إلى الذين كنتم تراؤون في الدنيا، فانظروا هل تجدون عندهم جزاء».

«Яқинан чизе, ки беш аз ҳама ба хотири он бар шумо метарсам, ширки асғар аст». Саҳоба арз карданд: эй Расули Худо (с), ширки асғар чист? Фармуданд: Аллоҳи мутаъол ҳангоме, ки дар рӯзи қиёмат подоши аъмоли бандагонро бидиҳад, ба риёкорон хоҳад гуфт: бираванд назди касоне, ки аъмолашонро дар дунё ба онҳо нишон медоданд ва бубинед оё подоше назди онон меёбед? Муснади Аҳмад (924)

Парвардигоро! Дар тамоми гуфторҳо ва ниятҳову иродаҳоямон ба мо ва ҳамаи муслимин ихлоси комил, иноят бифармо.

) إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا 56 ) [الأحزاب: 56]

اللهم صل على محمد وعلى آل محمد كما صليت على إبراهيم وعلى آل إبراهيم إنك حميد مجيد . اللهم بارك على محمد وعلى آل محمد كما باركت على إبراهيم وعلى آل إبراهيم إنك حميد مجيد «. اللهم صل على محمد وأزواجه وذريته كما صليت على آل إبراهيم وبارك على محمد وأزواجه وذريته كما باركت على آل إبراهيم إنك حميد مجيد.

اللهم اغفر لنا ولآبائنا وأمهاتنا وجميع المؤمنين والمؤمنات والمسلمين والمسلمات الأحياء منهم والأموات، برحمتك يا أرحم الراحمين، اللهم آتِ نفوسنا تقوها وزكها أنت خير من زكاها، أنت وليها ومولاها، ربنا آتنا في الدنيا حسنة وفي الآخرة حسنة وقنا عذاب النار. عباد الله! إن الله يأمر بالعدل والإحسان وإيتاء ذي القربى، وينهى عن الفحشاء والمنكر والبغي، يعظكم لعلكم تذكرون.