Осори ҳамнишинӣ бо накӯкорон

إن الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا وسيئات أعمالنا من يهده الله فهو المهتد ومن يضلل فلا هادى له وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له وأشهد أن محمدا عبده ورسوله .

( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ 102 ) [آل عمران: 102]

( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا70 يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا 71 ) [الأحزاب:70 - 71]أما بعد :

فأن أصدق الحديث كتاب الله وخير الهدى هدى محمد صلي الله عليه وسلم وشر الأمور محدثاتها وكل محدثة بدعة وكل بدعة ضلالة وكل ضلالة في النار .

Дини Ислом динест, ки бо фитрату сиришти башарӣ ҳамхонӣ дорад. Ҳамон сириште, ки Аллоҳи мутаъол, холиқ ва офарандаи ин башари хокӣ ӯро бар он халқ намуда ва худ низ ин динро, ки барномаи зиндагии ӯст, барои ҳидояташ, фиристодааст.

Абӯҳурайра (р) аз Расули гиромии Ислом (с) дар ҳадисе, ки имом Бухорӣ ва Муслим бар сиҳати он иттифоқ доранд, ривоят мекунад, ки эшон фармуданд:

«كل مولود يولد علي الفطره فأبواه يهودانه أو ينصرانه أو يمجسانه».

Тарҷума: «Ҳар навзоде бар фитрат таваллуд мешавад, (аммо) пас аз он падару модараш ӯро ё Насронӣ (масеҳӣ) ё Яҳудӣ ва ё Маҷусӣ (зардуштӣ) мегардонанд».

Бар асоси ҳамин фитрат инсон мавҷуди иҷтимоъӣ халқ шудааст ва ба танҳои зиндагӣ карданро намеписандад, балки ҳамеша саъй дар ҳамкорӣ ва таъовуну ҳамроҳӣ бо соири ҳамҷинсони худро дорад, ба ҳамин сабаб дини мубини Ислом (ки дини фитрат аст) ба ин хоста ва ниёзи инсон лабайк гуфта ва аксари ибодотро дастаҷамъона машрӯъ донистааст, монанди намози ҷамоъат, намози ҷумъа, намози идуистисқо ва ҳаҷҷ ва ғайра.

Оре дӯстон! Ин дини бузург ба ин нидои фитрати инсон лабайк гуфта ва ҳатто дар ташреъи ибодатҳо низ ба он таваҷҷӯҳ намудааст, аммо барои ин, ки инсон битавонад, дар масири саҳеҳи убудияти Парвардигор қарор гирад, ӯро ба ҳамнишинӣ ва дӯстӣ бо инсонҳои солеҳу накӯкор ва ҷомеъаҳои солим, амр намудааст.

Бародарони азиз! Дини Ислом ба ин қазия эҳтимоми хосе додааст, то ҷое, ки аз ин мавзӯъ ба унвони «أوثق عرى الإسلام», яъне «мустаҳкамтарин дастгираи Ислом» ёд кардааст. Дар ҳадисе Расули Аллоҳ (с) фармуданд:

«أوثق عرى الإيمان الموالاة في الله والمعاداة في الله ، والحب في الله والبغض في الله عز وجل» ( رواه الطبراني وصححه الألباني) .

Тарҷума: «Мустаҳкамтарин дастгираи имони (як мусалмон) дӯстии ӯ ба хотири Аллоҳ ва дӯшмании ӯ ба хотири Аллоҳ ва муҳаббату кина (дӯст надоштан) дар роҳи Аллоҳи баландмартаба ва бузургвораст».

Ин сухани Расули Аллоҳ (с) ба ин маъност, ки мо мусалмонон муваззафем, дӯстеро биргузинем, ки мӯмин ва худотарс бошад ва аз дӯстӣ ва ҳамнишинӣ бо инсонҳои гумроҳ ва кофиру фосиқ, дӯрӣ гузинем, магар барои маслиҳати даъват ва ҳидояти онҳо ба сӯи Ислом ва имон.

Худованди мутаъол дар сураи муборакаи Муҷодала мефармояд:

( لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآَخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آَبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُولَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُولَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ 22 ) [المجادلة: 22]

Тарҷума: «Қавмеро намеёбӣ, ки ба Аллоҳ ва рӯзи растохез имон дошта бошанд (ва) касонеро, ки бо Аллоҳ ва Расулаш мухолифат кардаанд- ҳар чанд падаронашон ё писаронашон ё бародаронашон ё қабилаи онон бошанд- дӯст бидоранд. Алллоҳ дар дили онҳо имонро навишта ва онҳоро бо рӯҳе аз ҷониби худ таъйид кардааст ва ононро ба биҳиштҳое, ки аз зери (дарахтони) он ҷӯйҳое равон аст, дохил мекунад, ҳамеша дар он ҷовидонанд. Аллоҳ аз онҳо хушнӯд ва онҳо аз ӯ хушнӯданд. Инҳоянд ҳизби Аллоҳ, огоҳ бошед, ки ҳамоно (танҳо) ҳизби Худовандаст, ки растагоранд».

Ва дар ояти дигаре Аллоҳи мутаъол Иброҳими Халилро ба унвони улгӯ ва намуна барои мо муъаррифӣ мекунад, то дар дӯстӣ ва дӯстёбӣ ба вай иқтидо намоем ва аз дӯстӣ бо дӯшманони Худо дӯрӣ биҷӯем, онҷо ки мефармояд:

( قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآَءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ 4 ) [الممتحنة: 4]

Тарҷума: «Қатъан барои шумо дар (пайравӣ аз) Иброҳим ва касоне, ки бо ӯянд, сармашқи накӯст, онгоҳ, ки ба қавми худ гуфтанд, мо аз шумо ва аз он чӣ ба ҷои Худо мепарастед, безорем. Ба шумо куфр меварзем ва миёни мо ва шумо дӯшманӣ ва кина ҳамешагӣ падидор шуда, то вақте, ки фақат ба Худо имон оваред, ҷӯз дар сухани Иброҳим (ки) ба падараш (гуфт), ҳатман барои тӯ омӯрзиш хоҳам хост, бо он ки дар баробари Худо ихтиёри чизеро барои ту надорам. Эй Парвардигор! Мо бар тӯ эътимод кардем ва ба сӯи ту бозгаштем ва фарҷом ба сӯи туст».

Аллоҳи мутаъол дар ояти дигар ёрони бовафои Расули Аллоҳ (с) ро чунин тавсиф мекунад:

( مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُم ) [الفتح: 29]

Тарҷума: «Муҳаммад паёмбари Худост ва касоне, ки бо ӯ ҳастанд, бар кофирон сахтгир (ва) бо ҳамдигар меҳрубонанд».

Бародарони намозгузор! Бо таваҷҷӯҳ ба ин нусус (оёт ва аҳодис) бар тамоми мо воҷиб аст, ки дӯст ва ҳамнишин накӯро баргузинем ва аз дӯстӣ бо инсонҳои нодуруст ва беимон дӯрӣ биҷӯем.

Инсони оқил аз дӯстӣ бо нодонон ва бадкорон парво надошта ва медонад, ки кирдори бади онҳо дар ҳамнишинонашон низ таъсиргӯзор хоҳад буд, чунон чӣ шоир мегӯяд:

Ҳамнишин ту аз ту беҳ бояд

То туро ақлу дониш афзояд

Қуръони карим достони зебое барои мо ба тасвир кашидааст, ки дар замони Расули Аллоҳ (с) ба вуқуъ пайваст ва дар ин достон таъсири дӯсти баду нодон ба хӯбӣ ошкор мегардад.

( وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا 27 يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا 28 لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنْسَانِ خَذُولًا 29 ) [الفرقان:27 - 29]

Тарҷума: «Ва (рӯзи қиёмат) рӯзест, ки ситамгор дасти худро мегазад (ва) мегӯяд эй кош бо Паёмбар роҳе бармегирифтам, эй вой кош фалониро дӯсти (худ) намегирифтам, ӯ (буд, ки) маро ба гумроҳӣ кашонид, пас аз он, ки Қуръон ба ман расида буд ва (ҳақиқатро дарёфта будам), шайтон инсонро ҳамвора хор мегардонад».

Ва Худовандро ба Асмо ва Сифоти некаш масъалат дорам, ки ҳамвора ба мо ҳақро ба сурати ҳақ бинамоёнад, то аз пайравӣ намуда ва ботилро ба сурати ботил ошкор кунад, то аз он дӯрӣ кунем ва аз мо ашхосе бисозад, ки ҳидоятшуда ва сабаби ҳидояти дигарон гардем ва аз ӯ таъоло хоҳонем, ки дилҳои моро ба нури илм ва имон равшан гардонида ва илми моро ваболе бар гарданамон насозад. Аз ӯ мехоҳем, ки аъмоли моро холисона ба хотири ризои худ қарор дода ва аз ин уммат насле бисозад, ки ба аҳкоми Худованд огоҳ буда ва аз ҳудуду қавонини ӯ муҳофизат намуда ва ба авомири Худованд пойдор бошанд, то битавонанд ҳидоятгари бандагонаш бошанд.

أقول قولي هذا، وأستغفر الله لي ولكم، فاستغفروه إنه هو الغفور الرحيم.

الحمدلله القائل : «الأخلاء يومئذ بعضهم لبعض عدو إلا المتقين» و أصلي و أسلم على رسوله الكريم الذي قال : «المرء على دين خليله ، فلينظر أحدكم من يخالل» و على آله و صحبه أجمعين و من تبعهم بإحسان الى يوم الدين . أما بعد :

Ҳеҷ шаке дар ин нест, ки ҳамнишинӣ бо инсонҳои накукор ва муфид, осор ва паёмадҳои бисёр арзишмандеро барои худи фард ва ҳатто ҷомеъа дар пай хоҳад дошт, зеро бо муҷолисат ва ҳамнишинӣ бо накӯкорон афроди ҷомеъа аз якдигар таъсири мусбат пазируфта ва дар паи он ҷомеъа ба некӣ ва накӯкорӣ рӯй хоҳад овард ва ҷомеъае, ки ба хайру некӣ ва тақво рӯй оварад, баракоти Аллоҳ бар он сарозер хоҳад шуд, ҳамон гуна, ки Аллоҳи мутаъол дар ин бора мефармояд:

( وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آَمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ ) [الأعراف: 96]

Тарҷума: «Ва агар мардуми шаҳрҳо имон оварда ва ба тақво гароида буданд, ҳатман барокоте аз осмону замин барояшон мегушодем».

Ҳамчунин аҳли биҳишти баррини Илоҳӣ ҳамагии онҳо аз ҳамнишинони нек ва инсонҳои солеҳу накӯкор мебошанд. Онҳое, ки дар дунё роҳи хайру некиро дар пеш гирифта ва бо солиҳин ва накӯкорор муҷолисат ва ҳамнишинӣ намуданд.

Аллоҳи мутаъол дар ин бора мефармояд:

( إِنَّ الَّذِينَ آَمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلًا 107 ) [الكهف: 107]

Тарҷума: «Бешак касоне, ки имон оварда ва корҳои шоиста кардаанд, боғҳои фирдавс ҷойгоҳи пазироии онон аст».

Гузаштагони неки мо, салафи солеҳи ин уммат ба хубӣ ин муҳимро дарк намуда ва ҳамонгуна, ки Расули Аллоҳ (с) онҳоро тарбият намуда буд, бар аҳамияти ҳамнишинӣ бо инсонҳои солеҳ ва нек таъкид карда ва ҳамвора бар он мувозабат менамуданд.

Имом Бухорӣ дар китоби саҳеҳи хеш зикр намудаанд, ки: Паёмбари ислом (с) байни Салмони форсӣ ва Абӯдардо (р) (паймони) ухувату бародарӣ барқарор намуданд, (рӯзе аз рӯзҳо), Салмон ба зиёрати Абӯдардо рафтанд ва Ӯмми Дардо (ҳамсари Абӯдардо)ро диданд, ки либоси бисёр куҳна пӯшида буд, пас ба ӯ гуфт: чаро ин гуна либос пӯшидаи? Ӯмми Дардо дар ҷавоби Салмон фармуд: Бародарат Абӯдардо ҳеҷ майлу ҳоҷате ба дунё (ва молу лаззати дунё) надорад, пас (аз он) Абӯдардо омад ва ғизоеро барои Салмон таҳия намуда ва ба вай гуфт: (бифармо) бихур, зеро ман рӯзадор ҳастам, (Салмон ба Абӯдардо) гуфт: (ҳаргиз) намехурам, то ин, ки тӯ низ бо ман нахурӣ, ҳангоме, ки шаб шуд ва Абӯдардо барои хондани нимоз мерафт, ба Салмон гуфт, ки тӯ бихоб, Салмон низ хобид, аммо Абӯдардо роҳи намозхондан шуд, Салмон хитоб ба вай гуфт, инак бихоб, ҳангоме, ки ба ниҳояти шаб наздик мешуданд, Салмон ба Абӯдардо гуфт: инак бархез, то намоз бихонем, пас ҳар ду бо ҳам намози шабро барпо намуда ва пас аз он Салмон ба Абӯдардо гуфт: Яқинан Парвардигори ту ва нафс (ҷисму ҷони ту) ва аҳл (ва хонаводаи ту), (ҳамаи инҳо) бар гардани тӯ ҳақ доранд, пас ҳақи ҳар соҳиби ҳақро (ба ваҷҳи аҳсан) адо кун. Пас аз он Салмон назди Расули Аллоҳ (с) омада ва воқеъаро барои вай бозгӯ намуданд ва Расули Аллоҳ (с) фармуданд: «Салмон рост гуфтааст».

Мӯминони азиз! Бингаред, чигуна Саҳоба ва ёрони Паёмбар (с) якдигарро ба тақво ва накукорӣ супориш ва ташвиқ менамуданд ва чигуна ҳаққи рафоқату дӯстиро адо менамуданд. Оре! Ингуна аст, осори ҳамнишинӣ бо накӯкорон.

Бародарони азиз! Дар муқобил ҳамнишинон ва дӯстони баду ношоиста, ҳамеша сабаби инҳирофу бадбахтии рафиқ ва ҳамроҳи вай дар дунё ва чӣ басо дар охират мебошанд. Беҳтарин далел ва шоҳид барои ин даъво достони марги Абӯтолиб мебошад, ки дар китоби саҳеҳи имом Бухорӣ зикр шудааст. Вақте, ки Абӯтолиб дар ҳоли ҷондодан ва сакароти мавт буд, Расули Аллоҳ (с) ба назди вай рафт ва ба ӯ гуфт: Амак! бигӯ «لا إله إلا الله» то битавонам бо ин калима дар назди Аллоҳ туро шафоъат кунам ва аз оташ раҳои ёбӣ, аммо дӯстони шарру нобоб, Абӯҷаҳл ва Абдуллоҳ бин Абиумайя, канори сари вай нишаста буданд ва дар гӯши вай замзама мекарданд ва мегӯфтанд: Оё аз дин ва ойини Абдулмутталиб рӯйгардон мешавӣ? То ин, ки Абӯтолиб бо ин ҳарф, ки ӯ бар дини Абдулмутталиб мебошад, яъне дини ширку бутпарастӣ, аз ин дунё рафт.

Оре дӯстони гиромӣ! Ин буд намунае аз таъсири дӯстон ва ҳамнишинони бад, ки аз Аллоҳ мутаъол хоҳон ва хосторем, тамоми мо ва хонаводаи мо ва фарзандонамонро аз дӯстони нобоб ва бедин, маҳфуз бидорад ва тавфиқи ҳамроҳӣ ва ҳамнишинӣ бо солиҳину накукоронро насибамон бигардонад, то дар рӯзи қиёмат аз рафоқат бо онҳо ангушти надоматро ба даҳон нагирем ва аз ҷумлаи зиёнкорон набошем.

Дар ниҳоят ёдовар мешавем, ки ҳамаи мо масъули фарзандон ва зердастону хонаводаи худ ҳастем ва дар рӯзи қиёмат дар мавриди якояки онҳо ва ҳамнишинони онҳо бозхост хоҳем шуд, пас ҳаргиз дар эҳтимом ба салоҳу шоистагии дӯстону ҳамроҳони фарзандону зердастони худ, кӯтоҳӣ накунед.

عباد الله! صلوا وسلموا على من أمرتم بالصلاة والسلام عليه في قوله سبحانه: ) إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا 56 ) [الأحزاب: 56]

اللهم فصلِّ وسلِّم على عبدك ورسولك محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين، والتابعين لهم بإحسان إلى يوم الدين.

اللهم ارضَ عن الصحابة الأخيار، وآل البيت الأبرار، اللهم إنا نشهدك حب نبيك، وأهل بيت نبيك، وأصحاب نبيك، ومن سار على نهج نبيك صلى الله عليه وآله وسلم.

اللهم وفقنا لِمَا تحب وترضى، اللهم انصر الإسلام والمسلمين، ودمر أعداءك أعداء الدين.

اللهم اغفر لنا ولآبائنا وأمهاتنا وجميع المسلمين الأحياء منهم والميتين، برحمتك يا أرحم الراحمين، اللهم آتِ نفوسنا تقوها وزكها أنت خير من زكاها، أنت وليها ومولاها، ربنا آتنا في الدنيا حسنة وفي الآخرة حسنة وقنا عذاب النار.

عباد الله! إن الله يأمر بالعدل والإحسان وإيتاء ذي القربى، وينهى عن الفحشاء والمنكر والبغي، يعظكم لعلكم تذكرون.