Ҳукми маводи мухаддир ва зарарҳои ношӣ

إن الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا وسيئات أعمالنا من يهده الله فهو المهتد ومن يضلل فلا هادى له وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له وأشهد أن محمدا عبده ورسوله.

( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ 102 ) [آل عمران: 102]

( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا70 يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا 71 ) [الأحزاب:70 - 71]

فإن أصدق الحديث، كتاب الله وخير الهدى هدى محمد –صلى الله عليه وسلم- وشر الأمور محدثاتها وكل محدثة بدعة وكل بدعة ضلالة وكل ضلالة في النار .

Дини мубини Ислом динест, ки бо фитрату сиришти башарӣ ҳамхонӣ дорад, ҳамон сириште, ки Аллоҳи мутаъол, холиқу офарандаи ин башари хокӣ, ӯро бар он халқ намуда ва худ низ ин динро, ки барномаи зиндагии ӯст, барои ҳидояташ фурӯ фиристода аст.

Абӯҳурайра (р) аз Расули гиромӣ (с) дар ҳадисе, ки имом Бухорӣ ва Муслим дар саҳеҳ будани он иттифоқ доранд, ривоят мекунад, ки эшон фармуданд:

«كل مولود يولد علي الفطره فأبواه يهودانه أو ينصرانه أو يمجسانه».

"Ҳар навзоде бар фитрат таваллуд мешавад (аммо) пас аз он падару модараш ӯро (ё) насронӣ (масеҳӣ) ва (ё) яҳудӣ ва (ё) маҷӯс (зардуштӣ) мегардонанд".

Бар асоси ҳамин фитрат инсон мавҷуди иҷтимоъӣ халқ шудааст ва ба танҳойи зиндагӣ карданро намеписандад, балки ҳамеша саъй дар ҳамкорӣ ва таъовуну ҳамроҳӣ бо соири ҳамҷинсони худро дорад. Ба ҳамин сабаб дини мубини Ислом (ки дини фитрат аст), ба ин хоста ва ниёзи инсон лабайк гуфта ва аксари ибодоти ҷамъиро машрӯъ донистааст, монанди намози ҷамоъат, намози ҷумъа, намози иду истисқо ва ҳаҷ ва ғайра.

Оре дӯстон! Ин дини азим ба ин нидои фитрати инсон лабайк гуфта ва ҳатто дар ташреъи ибодатҳо низ ба он таваҷҷӯҳ намудааст, аммо барои ин, ки инсон битавонад дар масири саҳеҳи убудиёти Парвардигор қарор гирад, ӯро ба ҳамнишинӣ ва дӯстӣ бо инсонҳои солеҳ ва накӯкор ва ҷомеъаҳои солим, амр намудааст.

Бародарони азиз! Дини Ислом ба ин қазия эҳтимоми хосае додааст, то ҷое, ки аз ин мавзӯъ ба унвони "أوثق عرى ا لإسلام», яъне: «муҳкамтарин дастгираи имон», ёд кардааст.

Дар ҳадисе аз Расули Аллоҳ (с) фармуданд:

«أوثق عرى الإيمان الموالاة في الله والمعاداة في الله ، والحب في الله والبغض في الله عز وجل». (رواه الطبراني وصححه الألباني).

"Мустаҳкамтарин дастгираи имони (як мусалмон) дӯстии ӯ ба хотири Аллоҳ ва душмании ӯ ба хотири Аллоҳ ва муҳаббату кинаи (дӯст надоштан) дар роҳи Аллоҳи баландмартаба ва бузургвор аст". (Табаронӣ ва тасҳеҳи Албонӣ)

Ин сухани Расули Аллоҳ (с) ба ин маъност, ки мо мусалмонон муваззафем, дӯстеро баргузинем, ки мӯмин ва худошинос бошад ва аз дӯстӣ ва ҳамнишинӣ бо инсонҳои гумроҳу фосиқ дурӣ ҷӯем, магар барои маслиҳати даъвату ҳидояти онҳо ба сӯи Ислому имон.

Аллоҳи мутаъол дар сураи "Муҷодала" мефармояд:

( لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآَخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آَبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُولَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُولَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ 22 ) [المجادلة: 22]

Намеёбӣ мардумеро, ки ба Худо ва рӯзи қиёмат имон оварда бошанд, вале бо касоне, ки бо Худову паёмбараш мухолифат меварзанд, дӯстӣ кунанд, ҳарчанд, он мухолифон падарон ё фарзандону бародарон ва ё қабилаи онҳо бошанд. Худо бар дилашон имонро навишта ва ба рӯҳе аз худ ёрияшон кардааст ва онҳоро ба биҳиштҳое, ки дар он наҳрҳо ҷорист, дароварад. Дар он ҷо ҷовидона бошанд. Аллоҳ аз онҳо хушнӯд аст ва онон низ аз Аллоҳ хушнӯданд. Инҳо ҳизби Худоянд, огоҳ бошед, ки ҳамоно (танҳо) ҳизби Аллоҳ растагоронанд (наҷотёфтагон)!».

Ва дар ояти дигаре Аллоҳи мутаъол Иброҳими Халилро ба унвони улгӯ ва намуна барои мо муъаррифӣ мекунад, то дар дӯстӣ ва дӯстёбӣ ба вай иқтидо намоем ва аз дӯстӣ бо душманони Аллоҳ дурӣ ҷӯем, Аллоҳи мутаъол мефармояд:

( قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآَءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ 4 ) [الممتحنة: 4]

«Дар ҳақиқат, барои шумо дар (пайравӣ аз) Иброҳим ва касоне, ки бо ӯ ҳастанд, сармашқи накӯст, он гоҳ, ки ба қавми худ гуфтанд: мо аз шумо ва он чӣ ба ҷои Аллоҳ мепарастед безорем, ба шумо куфр меварзем ва миёни мову шумо душманӣ ва кинаи ҳамешагӣ падидор шуда, то вақте, ки фақат ба Аллоҳ имон оваред, ҷуз (дар) сухани Иброҳим (ки) ба падараш (гуфт): ҳатман барои ту омӯрзиш хоҳам хост, бо он ки дар баробари Аллоҳ ихтиёри чизеро барои ту надорам, эй Парвардигор! Мо ба ту эътимод кардем ва ба сӯи ту бозгаштем ва фарҷом ба сӯи туст».

Аллоҳи мутаъол дар ояти дигар ёрони бовафои Расули Аллоҳ (с)ро чунин васф мекунад:

( مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ ) [الفتح: 29]

«Муҳаммад (с) Паёмбари Аллоҳ аст ва касоне, ки бо ӯ ҳастанд бар кофирон сахтгир (ва) бо ҳамдигар меҳрубонанд».

Бародарони намозгузор! Бо таваҷҷӯҳ ба ин нусус (оёту аҳодис) бар ҳамаи мо воҷиб аст, ки дӯст ва ҳамнишини накӯро баргузинем ва аз дӯстӣ бо инсонҳои нодуруст ва беимон дурӣ ҷӯем.

Инсонҳои оқил ҳамеша аз дӯстӣ бо нодонон ва бадкорон хазар карда медонанд, ки кирдори бади онҳо дар ҳамнишинон низ таъсиргузор хоҳад буд, чуноне, ки шоир мегӯяд:

Ҳамнишини ту беҳ бояд, то туро ақлу дин биафзояд.

Қуръони карим достони зебоеро барои мо ба тасвир мекашад, ки дар замони ҳазрати Расули Аллоҳ (с) ба вуқӯъ пайваст ва дар ин достон таъсири дӯсти баду нодон ба хубӣ ошкор мегардад.

Аллоҳ мефармояд:

(وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا 27 يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا 28 لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنْسَانِ خَذُولًا 29 ) [الفرقان: 29]

«Ва (рӯзи қиёмат) рӯзест, ки ситамокор дастҳои худро мегазад (ва) мегӯяд: Эй кош, роҳе, ки Паёмбар мерафт, роҳ мерафтам, Эй кош фулониро дӯсти (худ) нагирифта будам. Ӯ (буд, ки) маро ба гумроҳӣ кашонид, пас аз он ки Қуръон ба ман расида буд ва (ҳақиқатро дарёфта будам), шайтон ҳамвора инсонро хор мегардонад».

Ва Аллоҳро ба номҳову сифоти накӯяш масъалат мекунам, ки ҳамвора ба мо ҳақро ба сурати ҳақ бинамоёнад, то аз он пайравӣ намуда ва ботилро ба сурати ботил ошкор кунад, то аз он дурӣ кунем ва аз мо ашхосе бисозад, ки ҳидоят шуда ва сабаби ҳидояти дигарон гардем ва аз ӯ таъоло мехоҳем, ки дилҳои моро ба нури илму имон равшан гардонида ва илми моро ваболе бар гарданамон насозад. Аз ӯ мехоҳем, ки аъмоли моро холисона ҷиҳати ваҷҳи Карими худ ва ризояташ қарор дода ва аз ин уммат насле бисозад, ки ба Аҳкоми Аллоҳ огоҳ буда ва аз ҳудуд ва қавонини ӯ муҳофизат намуда ва ба авомири Аллоҳ пойдор бошанд, то битавонанд ҳидоятгари бандагонаш бошанд.

أقول قولي هذا، وأستغفر الله لي ولكم، فاستغفروه إنه هو الغفور الرحيم.

الحمدلله القائل : «(ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ) [الزُّخرُف:67]» وأصلي وأسلم على رسوله الكريم الذي قال: «المرء على دين خليله ، فلينظر أحدكم من يخالل» وعلى آله وصحبه أجمعين ومن تبعهم بإحسان الى يوم الدين . أما بعد:

Ҳеҷ шакке дар ин нест, ки ҳамнишинӣ бо инсонҳои накӯкор ва муфид осор ва паёмадҳои бисёр арзишмандеро барои худи фард ва ҳатто барои ҷомеъа дар пай хоҳад дошт, зеро бо ҳамнишинӣ ва муҷоласат бо накӯкорон афроди ҷомеъа аз якдигар таъсири мусбат пазируфта ва дар пайи он, ҷомеъа ба некӣ ва накӯкорӣ рӯй хоҳад овард ва ҷомеъае, ки ба хайру некӣ ва тақво рӯй овард, баракоти Илоҳӣ ба он сарорез хоҳад шуд, ҳамон гуна, ки Аллоҳи мутаъол дар ин бора мефармояд:

(وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آَمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ ) [الأعراف: 96]

«Ва агар мардуми шаҳрҳо имон оварда ва ба тақво гароида буданд, ҳатман баракоте аз осмону замин барояшон мегӯшудем».

Ҳамчунин аҳли биҳишти баррини Илоҳӣ ҳамагии онҳо аз ҳамнишинони нек ва инсонҳои солеҳу накӯкор мебошанд, онҳое, ки дар дунё роҳи хайру накӯро дар пеш гирифта ва бо солиҳин ва накӯкорон муҷоласату ҳамнишинӣ намуданд.

Аллоҳи мутаъол дар ин бора мефармояд:

( إِنَّ الَّذِينَ آَمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلًا 107 ) [الكهف: 107]

«Бегумон касоне, ки имон оварда ва корҳои шоиста карданд, боғҳои фирдавс ҷойгоҳи пазиройи ононаст».

Гузаштагони неки мо, салафи солеҳи ин уммат ба хубӣ ин муҳимро дарк намуда ва ҳамонгуна, ки Расули Аллоҳ (с) онҳоро тарбият намуда буд, бар аҳамияти ҳамнишинӣ бо инсонҳои солеҳу нек таъкид карда ва ҳамвора бар он мувозабат менамуданд.

Имом Бухорӣ дар китоби саҳеҳи хеш зикр намудаан, ки:

«آخى النبي -صلى الله عليه وسلم- بين سلمان وأبي الدرداء فزار سلمان أبا الدرداء فرأى أم الدرداء متبذلة، فقال: ما شأنك؟ قالت: أخوك أبو الدرداء ليس له حاجة في الدنيا، فجاء أبو الدرداء فصنع له طعاما فقال له: كل فإني صائم، قال: ما أنا بآكل حتى تأكل فلما كان الليل ذهب أبو الدرداء يقوم، فقال له: نم فنام ثم ذهب يقوم، فقال له: نم فلما كان من آخر الليل قال سلمان: قم الآن فصليا جميعا، فقال له سلمان: إن لربك عليك حقا وإن لنفسك عليك حقا ولأهلك عليك حقا فأعط كل ذي حق حقه، فأتى النبي -صلى الله عليه وسلم- فذكر ذلك له، فقال النبي -صلى الله عليه وسلم- صدق سلمان».

«Паёмбари Ислом байни Салмони форсӣ ва Абӯдардо (р) (паймони) ухуват ва бародарӣ барқарор намуданд, (рӯзе аз рӯзҳо) Салмон ба зиёрати Абӯдардо рафтанд ва Умми Дардоро (ҳамсари Абӯдардо) диданд, ки либоси бисёр кӯҳна пӯшида буд, пас ба ӯ гуфт: чаро ин гуна либос пӯшидайи? (Умми Дардо дар ҷавоби Салмон) фармуд: Бародарат Абӯдардо ҳеҷ майлу ҳоҷате ба дунё (ва молу лаззати дунё) надорад, пас (аз он) Абӯдардо омад ва ғизоеро барои Салмон таҳия намуда ва ба вай гуфт: (бифармо), бихур, зеро ман рӯзадор ҳастам!. (Салмон ба Абӯдардо) гуфт: (ҳар гиз) намехурам то ин, ки ту низ (бо ман) нахурӣ. Ҳангоме, ки шаб шуд ва Абӯдардо барои хондани намози шаб мерафт, ба Салмон гуфт: ту бихоб! Салмон низ хобид, аммо Абӯдардо роҳии намоз хондан шуд, Салмон хитоб ба вай гуфт, инак бихоб, ҳангоме ба поёни шаб наздик мешуданд, Салмон ба Абӯдардо гуфт: инак бархез то намоз бихонем, сипас ҳар ду бо ҳам намози шабро барпо намуда ва пас аз он Салмон ба Абӯдардо гуфт: Яқинан Парвардигори ту ва нафс (ҷисму ҷони ту) ва аҳлу (хонаводаи) ту, (ҳамаи инҳо) бар гардани ту ҳақ доранд, пас ҳаққи ҳар соҳиби ҳақро (ба ваҷҳи аҳсан) адо кун. Пас аз он Салмон ба назди Расули Аллоҳ (с) омада ва воқеъаро барои вай бозгӯ намуданд ва Расули Аллоҳ фармуданд: Салмон рост гуфтааст».

Мӯминони азиз! бингаред чӣ гуна Саҳоба ва ёрони Паёмбар (с) якдигарро ба тақво ва некӣ тавсия ва ташвиқ менамуданд ва чӣ гуна ҳаққи рафоқат ва дӯстиро адо менамуданд, оре! ин гуна аст осори ҳамнишинӣ бо накӯкорон.

Бародарони азиз! Ҳамнишинону дӯстони бад ва ношоиста ҳамеша сабаби инҳироф ва бадбахтии рафиқу ҳамроҳи вай дар дунё ва чӣ басо дар охират мебошанд. Беҳтарин далелу шоҳид барои ин даъво достони марги Абӯтолиб мебошад, ки дар китоби саҳеҳи имом Бухорӣ зикр шудааст. Вақте, ки Абӯтолиб дар ҳоли ҷон додан ва сакароти мавт буд, Расули Аллоҳ (с) ба назди вай рафт ва ба ӯ гуфт: «Амакҷон! бигӯ: Ло илоҳа иллаллох», то битавонам бо ин калима дар назди Аллоҳ туро шафоъат кунам ва аз оташ роҳойи ёбӣ!». Аммо дӯстони шарру нобоб, Абӯҷаҳл ва Абдуллоҳ бин Абий Умайяҳ канори сари вай нишаста буданд ва дар гӯши вай замзама мекарданд ва мегуфтанд: оё аз дину ойини Абдулмутталиб рӯйгардон мешавӣ? То ин, ки Абӯтолиб бо ин ҳарф, ки ӯ бар дини Абдулмутталиб мебошад, яъне дини ширк ва бутпарастӣ аз ин дунё рафт».

Оре дӯстони гиромӣ! Ин буд намунае аз таъсири дӯстон ва ҳамнишинони бад, ки аз Аллоҳи мутаъол хоҳон ва хосторем тамоми мо ва хонаводаҳо ва фарзандонамонро аз дӯстони нобобу бедин маҳфӯз бидорад ва тавфиқи ҳамроҳӣ ва ҳамнишинӣ бо солиҳин ва накӯкоронро насиби мо бигардонад, то дар рӯзи қиёмат аз рафоқат бо онҳо ангӯшти надоматро ба даҳон нагирем ва аз ҷумлаи зиёнкорон набошем.

Дар ниҳоят ёдовар мешавем, ки тамоми мо масъули фарзандон ва зердастону хонаводаи худ ҳастем ва дар рӯзи қиёмат дар мавриди якояки онҳо ва ҳамнишинони онҳо бозхост хоҳем шуд, пас ҳаргиз дар эҳтимом ба салоҳу шоистагии дӯстон ва ҳамроҳони фарзандону зердастони худ, кӯтоҳӣ накунем.

عباد الله! صلوا وسلموا على من أمرتم بالصلاة والسلام عليه في قوله سبحانه:

) إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا 56 ) [الأحزاب: 56]

اللهم فصلِّ وسلِّم على عبدك ورسولك محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين، والتابعين لهم بإحسان إلى يوم الدين.

اللهم ارضَ عن الصحابة الأخيار، وآل البيت الأبرار، اللهم إنا نشهدك حب نبيك، وأهل بيت نبيك، وأصحاب نبيك، ومن سار على نهج نبيك صلى الله عليه وآله وسلم.

اللهم وفقنا لِمَا تحب وترضى، اللهم انصر الإسلام والمسلمين، ودمر أعداءك أعداء الدين.

اللهم اغفر لنا ولآبائنا وأمهاتنا وجميع المسلمين الأحياء منهم والميتين، برحمتك يا أرحم الراحمين، اللهم آتِ نفوسنا تقوها وزكها أنت خير من زكاها، أنت وليها ومولاها، ربنا آتنا في الدنيا حسنة وفي الآخرة حسنة وقنا عذاب النار.

عباد الله! إن الله يأمر بالعدل والإحسان وإيتاء ذي القربى، وينهى عن الفحشاء والمنكر والبغي، يعظكم لعلكم تذكرون.