Мавозин ва завобити муъомала бо мардум

Баёни мизони шаръӣ, дар муъомала бо мардум.

Мустаҳкам намудани муҳаббат ва дӯстдорӣ бо мусалмонон.

Мустаҳкам сохтан безорӣ аз мушрикин ва адами муҳаббат ба онҳо.

Хутбаи аввал

الحمد لله الذي بعث نبيه محمداً صلى الله عليه وآله وسلم في خيرِ القرون، فهم خيرُ الناس للحقِّ قبولاً، واختار له من الصحابة أقواهم تمسكاً به وأصدقهم دخولاً، واصطفى له من القرابة أكملَ الناس عقولاً، فكانوا أقومهم ديناً وأغزرهم علماً، وأشجعهم قلوباً، وأحسنهم فهماً، جاهدوا في الله حق جهاده، فأقام بهم الدين، وفضلهم على جميع العالمين من أتباع الأنبياء والمرسلين.

وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له إله الأولين والآخرين، وأشهد أن محمداً عبده ورسوله خاتم النبيين، صلى الله عليه وعلى آله الطيبين، وصحابته العدول الراشدين، وسلم تسليماً كثيراً إلى يوم الدين.

( يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا 1 ) [النساء: 1]

( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا70 يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا 71 ) [الأحزاب:70 - 71]

أما بعد:

Бародарон ва хоҳарони азиз! Мусалмон нисбат ба ҳуқуқ ва вазоифи бародари мусалмонаш, имон дорад. Худро пайбанд ва мулзим ба эҳтиром ва адои ҳуқуқи бародари мусалмон медонад. мусалмон бар ин бовар аст, ки адои ҳуқуқ ва эҳтироми бародари мусалмон, ибодат ва наздикӣ ба Аллоҳ аст, зеро ин ҳуқуқу одобро Аллоҳи мутаъол воҷиб кардааст, бинобарин бояд ба хотири дастури Аллоҳ, онҳоро риъоят намуд.

Ин одоб ва ҳуқуқ ба шарҳи зер мебошанд:

Мавқеъи мулоқот бо бародари мусалмон, қабл аз ҳар чиз, ба ӯ салом кунад ва бигӯяд: «Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракотуҳу», зеро Аллоҳ мефармояд:

( وَإِذَا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا ) [النساء: 86]

«Ҳар гоҳ ба шумо салом гуфта шуд, дар ҷавоби он калимоти беҳтар гуфта шавад, ё ба ҳамон андоза иктифо шавад».

Вақте бародари мусалмоне атса мезанад: «Алҳамду лиллоҳ» мегӯяд, дар ҷавоби атсаи ӯ «Ярҳамукаллоҳ», Аллоҳ бар ту раҳм кунад, гуфта шавад ва атса кунанда дар ҷавоби ӯ бигӯяд: «Яҳдикумуллоҳу ва юслеҳ болакум», «Аллоҳ ҳидоятатон кунад ва ҳолатонро беҳбуд созад», зеро Расули Аллоҳ (с) фармуд: «Ҳар кас аз шумо атса занад, шунаванда барояш «ярҳамукаллоҳ» гӯяд ва вақте шунаванда «ярҳамукаллоҳ» гуфт, атса зананда дар ҷавоби ӯ «яҳдикумуллоҳ ва юслиҳ болакум» бигӯяд. (Бухорӣ).

Вақте мусалмоне мариз шавад, бародари мусалмони дигар бояд дар ҳаққи ӯ дуои сиҳҳат намуда ва аёдаташ кунад, зеро дар ҳадис омадааст:

«حَقُّ المُسْلِمِ على المُسْلِمِ خَمْسٌ : رَدُّ السَّلامِ، وَعِيادَةُ المَرِيض، وَاتِّباعُ الجَنائِز، وإجابَةُ الدَّعْوَةِ، وَتَشْمِيتُ العاطِس». (متفق عليه)

«Ҳар мусалмоне бар мусалмони дигаре, панҷ ҳаққ дорад:

Ҷавоби салом додан.

Иёдати мариз.

Ташеъи ҷаноза.

Пазируфтани даъват.

Ҷавоб гуфтани атса. (муттафақун алайҳӣ)

Ҳар гоҳ бародари мусалмон бо бародари мусалмонаш дар мавриди масъалае, машварат кунад ва ҷӯёи хайру салоҳ шавад, лозим аст, ки роҳи хайр ва салоҳ ба ӯ гуфта шавад ва дидгоҳҳои муфид барояш ироъа гардад, яъне он чиро шахс мавриди машварат барои худ муфид медонад, ҳамонро ба шахсе, ки ҷӯёи машварат аст, пешкаш кунад, зеро Расули Аллоҳ (с) фармуданд: «Ҳар гоҳ бародари мусалмон аз шумо ҷӯёи хайру машварат шавад, он чиро, ки хайру салоҳ медонед, ба ӯ пешкаш кунед».

Ва дар ҳадиси дигар аз Расули Аллоҳ (с) ривоят шуда:

«الدِّينُ النَّصِيحَةُ» قُلْنَا: لِمَنْ؟ قَالَ: «لِلَّهِ وَلِكِتَابِهِ وَلِرَسُولِهِ وَلِأَئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ وَعَامَّتِهِمْ» (بخارى).

«Дин, яъне хайрхоҳӣ! Аз эшон пурсида шуд: барои ки? Фармуд: «барои Аллоҳ ва барои китоби ӯ ва Расулаш ва барои Аиммаи мусалмонон ва тӯдаи мардум». (Бухорӣ)

Ҳар он чӣ мусалмон барои худ меписандад, барои мусалмони дигар низ биписандад ва ҳар чӣ барои худ дӯст надорад, барои мусалмони дигар низ дӯст надошта бошад.

Ҳар бад ки ба худ намеписандӣ

Бо касе макун эй бародари ман

(Саъдӣ)

Зеро Расули Аллоҳ (с) фармуд:

«لَا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يُحِبَّ لِأَخِيهِ مَا يُحِبُّ لِنَفْسِهِ وَيَكْرَهُ لَهُ مَا يَكْرَهُ لِنَفْسِهِ».

«Мӯмин будан ба таври комил ва ба маънои воқеъии калима манут ба инаст, ки он чиро бар худатон меписандед, барои дигарон, писанд кунед, он чиро барои худ намеписандед, барои дигарон, дӯст надошта бошед». (Муттафақун алайҳӣ)

Дар ҳадиси дигар омадааст, ки «Мусалмон дар муҳаббат ва дӯстӣ, утуфат ва меҳрубонӣ бо ҳамдигар, монанди ҷасади воҳид ҳастанд, ҳар гоҳ як узв аз бадан дучори нороҳатӣ шавад, дигар аъзои он, эҳсоси нороҳатӣ намуда ва дучори таб мешаванд».

Ва фармуд: «Мӯмин ба манзалаи сохтмон аст, ки ҳар бахши он муҷиби тақвияти бахши дигари онаст».

Бар мусалмон воҷиб аст, ки мусалмони дигарро дар мавқеъи ниёз ва зарурат, кӯмак кунад ва ӯро бе ёру мададгор нагузорад, зеро дар ҳадис омадааст:

«انْصُرْ أَخَاكَ ظَالِمًا أَوْ مَظْلُومًا» فَقَالَ رَجُلٌ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَنْصُرُهُ إِذَا كَانَ مَظْلُومًا، أَفَرَأَيْتَ إِذَا كَانَ ظَالِمًا كَيْفَ أَنْصُرُهُ؟ قَالَ: «تَحْجُزُهُ، أَوْ تَمْنَعُهُ، مِنَ الظُّلْمِ فَإِنَّ ذَلِكَ نَصْرُهُ» (متفق عليه).

«Бародаратро ёрӣ кун, хоҳ ситамгор бошад, ё ситамдида», марде гуфт: агар мазлум буд, ӯро ёрӣ мекунем, аммо чӣ гуна ӯро кӯмак кунем, дар ҳоле ки золим аст? фармуд: дасти ӯро бигир ва аз идомаи зулму ситам, ӯро манъ кун». (муттафақун алайҳӣ)

Ва фармуданд: «Ҳар мусалмон, ки мусалмони дигарро, ки ҳурмату обрӯяш дар хатар бошад, кӯмак кунад, Аллоҳ дар мавориде, ки ӯ ниёз ба кӯмак дошта бошад, ӯро кӯмак мекунад». (Аҳмад).

Ва фармуд: «Ҳар кас аз ҳайсият ва обрӯи мусалмон дифоъ кунад, Аллоҳ рӯзи қиёмат оташи дӯзахро аз вай дур хоҳад кард». (Аҳмад).

Мусалмон набояд, мусалмони дигарро азияту озор бирасонад. Аз таҷовуз ба мол ва ҳайсияту обрӯи мусалмон, ҷиддан худдорӣ шавад, зеро дар ҳадис омадааст:

كُلُّ الْمُسْلِمِ عَلى الْمُسلِمِ حَرامٌ، دَمُهُ وَمَالُهُ وَعِرْضُهُ» «همه چيز مسلمان بر مسلمان ديگر حرام ومحترم است، خونش، مالش وحيثيت وآبرويش». (مسلم).

«Ҳамаи чизи мусалмон бар мусалмони дигар, ҳарому муҳтарам аст, хуну молаш ва ҳайсияту обрӯяш». (Муслим).

Барои ҳеҷ мусалмоне шаръан ҷоиз нест, ки бо бародари мусалмони худ, беш аз се рӯз, қатъи робита кунад, зеро Расули Аллоҳ (с) фармуд: «Барои мусалмон ҷоиз нест беш аз се рӯз бо бародари мусалмонаш, қатъи робита кунад, ба тавре, ки мавқеъи мулоқот аз якдигар рӯй гардонанд ва аз миёни ду тан ки бо ҳам қаҳр ҳастанд, касе беҳтараст, ки ба салом шурӯъ кунад ва қатъи робитаро хотима диҳад».

Ва фармуд: «Эй бандагони Аллоҳ! Бародарвор зиндагӣ кунед». (муттафақун алайҳӣ).

Аллоҳ мефармояд:

( وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِينًا 58 ) [الأحزاب: 58]

«Ононе, ки бесабаб мардону занони мусалмонро мавриди азияту озор қарор медиҳанд, бидуни ин, ки коре анҷом дода бошанд, мутмаъинан муртакиби бӯҳтону гуноҳи бузурге шудаанд».

Ва мефармояд:

( وَمَنْ يَكْسِبْ خَطِيئَةً أَوْ إِثْمًا ثُمَّ يَرْمِ بِهِ بَرِيئًا فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِينًا 112 ) [النساء: 112]

«Ҳар кас гуноҳ ва хатоеро муртакиб шавад ва онро бар гардани бегуноҳе бияндозад, ҳатман муртакиби хато ва гуноҳи окшоре шудааст».

Расули Акрам (с) мефармояд: «Ҳар кас бар алайҳи мусалмоне аслиҳа бикашад ва ҳар кас дар пайи фиребу хидъаи мусалмонон бошад, аз гурӯҳи мо мусалмонон нест». (Муслим).

Ва мефармояд: «Бо ҳар кас, ки доду гирифт кардӣ, бигӯ: хиёнат раво нест». (Муттафақун алайҳӣ).

Ва мефармояд: «Ҳар кас ӯҳдадори умури миллате шавад ва дар ҳоле бимирад, ки миллаташро фиреб медиҳад, Аллоҳ биҳиштро барояш ҳаром кардааст». (муттафақун алайҳӣ).

Ва мефармояд: «Ҳар кас ҳамсар ё ходими касеро фосид кунад ва фиреб диҳад, аз гурӯҳи мо нест».

Бар инсони мусалмон ҷоиз нест, ки ба мусалмони дигар фиреб кунад, ё ӯро такзиб намояд, ва ё дар пардохти қарзҳояш таъхир кунад, зеро Аллоҳи мутаъол мефармояд:

) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا أَوْفُوا ) [المائدة: 1]

«Эй касоне, ки имон овардаед, нисбат ба маъомалот ва аҳду паймони худ, пойбанд бошед».

Ва мефармояд:

( وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا) [البقرة: 177]

«Бандагони хуб касоне ҳастанд, ки нисбат ба аҳду паймонҳои худ таъаҳҳуд доранд ва вафо ба аҳд мекунанд».

Ва мефармояд:

( وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولًا34 ) [الإسراء: 34]

"Ба аҳдҳоятон вафо кунед, чун дар бораи онҳо шумо суол хоҳед шуд".

«أَرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ كَانَ مُنَافِقًا خَالِصًا، وَمَنْ كَانَتْ فِيهِ خَصْلَةٌ مِنْهُنَّ كَانَتْ فِيهِ خَصْلَةٌ مِنَ النِّفَاقِ حَتَّى يَدَعَهَا: إِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ، وَإِذَا حَدَّثَ كَذَبَ، وَإِذَا عَاهَدَ غَدَرَ، وَإِذَا خَاصَمَ فَجَرَ».

"Чаҳор хислат ҳастанд, ҳар кас яке аз ин хислатҳоро дошта бошад, мунофиқи холис аст, модоме, ки онро тарк накарда бошад. Он чаҳор хислат дар шарҳи зер ҳастанд: 1- хиёнат дар амонат, 2- дурӯғ дар гуфтор, 3- хилофи ваъд намудан, 4- ин, ки дар хусумат мутавассил ба бадзабонӣ ва дашном шавад. (Муттафақун алайҳӣ)

Инсони мусалмон бояд аз лағжишҳои мусалмони дигар, сарфи назар кунад ва айбҳои ӯро пинҳон намояд ва дар садади кашфи асрори вай набошад, зеро Аллоҳи мутаъол мефармояд:

( فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ 13 ) [المائدة: 13]

«Афв кун ва аз онон дар гузар бифармо, ҳамоно Аллоҳ некукоронро дӯст медорад».

Ва мефармояд:

( فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ) [البقرة: 178] «Ҳар кас аз ҷониби бародари мусалмонаш мавриди афв қарор гирифт, ӯ бояд ба хубӣ ҳақашро дунбол кунад ва бадеҳкор низ бо ҳусну хубӣ, ҳаққи соҳиби ҳақро бипардозад».

Ва мефармояд:

( فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ 40 ) [الشورى: 40]

«Ҳар кас даргузарад ва оштӣ кунад, подоши ӯ бар ӯҳдаи Аллоҳ аст».

Ва мефармояд:

( وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ ) [النور: 22]

«Афв кунед ва даргузаред, оё дӯст надоред, ки Аллоҳ аз гуноҳони шумо даргузарад».

Бар мусалмон воҷиб аст, ки бародари мусалмонашро дар сурати ниёз, кӯмак кунад ва дар таъмини ниёзҳо ва рафъи мушкилоти ӯ, дар ҳадди тавон саъйю талош кунад, зеро Аллоҳи мутаъол мефармояд:

( وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى [المائدة: 2]

«Ва бар некӣ ва парҳезгорӣ ба ҳамдигар ҳамкорӣ кунед».

Ҳар гоҳ мусалмоне ба номи Аллоҳ назди мусалмони дигар паноҳанда шавад, бояд ба ӯ паноҳ дода шавад ва ҳар гоҳ номи Аллоҳро восита кард ва чизе хост, ба ӯ дода шавад. Агар мусалмоне дар ҳаққи бародари мусалмонаш, эҳсон кунад, ҷуброн карда шавад ва барои ӯ дар бадали эҳсонаш, дуои хайр кунад, зеро дар ҳадис омада аст: «Ҳар кас ба воситаи номи Аллоҳ аз шумо паноҳ талабад, паноҳаш диҳед, ҳар кас ба воситаи номи Аллоҳ аз шумо чизе бихоҳад, ба ӯ ҷавоби рад надиҳед, ҳар кас шуморо даъват кунад, бипазиред, ҳар кас дар ҳаққи шумо маъруферо анҷом диҳад, ҷубронаш кунед, агар чизе надоштед, ки эҳсони ӯро ҷуброн кунед, дар ҳаққи ӯ дуои хайр кунед, то шумо итминон пайдо кунед, ки эҳсони ӯро ҷуброн кардаед». (Аҳмад, Абӯдовуд, Насойи ва Ҳоким).

أقول قولي هذا، وأستغفر الله لي ولكم، فاستغفروه إنه هو الغفور الرحيم.

الحَمْدُ لِلهِ رَبِّ العَالمِينْ، وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلىَ نَبِينّا مُحَمّدٍ، وَعَلى آلِهِ وَأصْحَابهِ وَمَنْ دَعَا بِدَعْوَتِهِ إلىَ يَوْمِ الدِّيْن. أمّا بعد:

Бародарон ва хоҳарони гиромӣ! Мусалмон муътақид аст, ки тамоми адён ба ҷуз Ислом, ботил ва мансух ҳастанд ва пайравони дигар, кофир ва пайравони дини Ислом, мусалмон ва пайрави ҳақ мебошанд. Ин ақида баргирифта аз оёти Қуръон ва Аҳодиси Расули Акрам (с) мебошад, Аллоҳ мефармояд:

( إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ ) [آل عمران: 19]

«Бешак дини ҳақ назди Аллоҳ, Ислом аст».

Ва мефармояд:

) وَمَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآَخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ 85) [آل عمران: 85]

«Ҳар кас дине, ғайр аз Исломро пайравӣ кунад, ҳаргиз пазируфта нахоҳад шуд ва ӯ рӯзи қиёмат аз ҷумлаи зиёнкорон хоҳад буд».

Ва мефармояд:

( الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا ) [المائدة: 3] «Имрӯз дини шуморо комил намуда ва неъмати худро бар шумо итмом кардам ва дини Исломро барои шумо баргузидам».

Оре! Ба василаи ин ахбори осмонӣ ва ростини Илоҳӣ, инсони мусалмон, яқин дорад, ки тамоми адёни қабл аз Ислом, мансух шудаанд ва дини воқеъӣ барои тамоми башар, Ислом аст. Аллоҳи мутаъол дине ғайр аз Ислом аз ҳеҷ кас намепазирад ва шариъате ғайр аз онро намеписандад. Ба куфри кофир розӣ намешавад ва онро таъйид намекунад, зеро ризояти ба куфр, куфр аст. Буғзи мусалмон нисбат ба кофир, ба хотири мабғуз будани ӯ назди Аллоҳ аст. Модоме, ки Аллоҳ кофирро ба хотири куфраш бад мебинад, мусалмон низ бо вай буғз меварзад. Мусалмон бо кофир маваддат ва паймони дӯстӣ, надорад, зеро Аллоҳ мефармояд:

( لَا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ ) [آل عمران: 28]

«Мӯминон, мӯминонро гузошта, бо кофирон паймони дӯстӣ барқарор накунанд».

Ва мефармояд:

( لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآَخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آَبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ ) [المجادلة: 22]

«Намеёбӣ қавмеро, ки имони ба Аллоҳ ва рӯзи охират дошта бошанд, ки бо душманони Аллоҳ ва Расулаш, маваддат ва дӯстӣ кунанд, агар чӣ онҳо падарону фарзандон ва бародарону хешовандонашон бошанд»,

Агар кофир аҳли ҳарб набошад, мусалмон дар бораи ӯ адолату инсофро бояд, риъоят кунад ва дар нафърасонӣ бо ӯ бухл навардзад, зеро Аллоҳ мефармояд:

( لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ 8 ) [الممتحنة: 8]

«Аллоҳ аз эҳсону некӣ дар ҳаққи он идда аз куфоре, ки бо шумо мусалмонон намеҷанганд ва шуморо аз хонаву кошона берун намекунанд, ҳамоно Аллоҳ аҳли инсофро дӯст медорад».

Ин ояти карима, иқсот бо куфорро, ки иборат аст аз адлу инсоф аст, мубоҳ қарор дода ва ба ҷуз куффори муҳориб, каси дигареро мустасно накардааст. Дар бораи куффоре, ки дар ҳолати ҷанг бо мусалмонон ҳастанд, ки дар истилоҳи Қуръон «муҳориб» гуфта мешавад, қавонин ва аҳкоми махсусе вуҷуд дорад.

Инсони мусалмон муваззаф аст, бар асоси башардӯстона бо куффор рафтор намояд. Яъне агар гурусна шуд, ба ӯ ғизо бидиҳад ва агар ташна буд, ба ӯ об диҳад ва агар бемор шуд, ӯро тадовӣ кунад, аз мавориди ҳалокат ӯро наҷот бахшад ва бе далел ӯро озор нарасонад, зеро дар ҳадис омада аст:

«اِرْحَمُوا مَنْ فِى الأَرْضِ يَرْحَمْكُم مَن فِى السَّماءِ» (طبرانى وحاكم).

"Бар аҳли замин тараҳум кунед, то он, кӣ дар осмон аст (Аллоҳ) бар шумо раҳм кунад".

Ва омадаст: «فِى كُلِّ ذِىْ كَبَدٍ رَطبة أَجْر», «Тараҳум бар ҳар мавҷуди зинда, муҷиби подош аст». (Аҳмад ва Ибни Моҷҷаҳ).

Ва ҳамчунин мусалмон шаръан муҷоз нест, ки ба кофири ғайри ҳарбӣ, кӯчактарин озоре бирасонад, хоҳ озори молӣ бошад ва ё ҷонӣ ва рӯҳӣ, зеро дар ҳадис омадааст, Аллоҳ мефармояд: «Эй бандагони ман, ман ҳар гуна зулму ситамеро бар худ ҳаром қарор додаам ва онро миёни шумо низ ҳаром медонам, лизо бар якдигар ситам накунед». (Муслим).

Мусалмон бояд бо сунан ва шеваҳои куффор мухолифат кунад ва дар умуре, ки зарурӣ нестанд, аз ҳар гуна мушобаҳат бо онон ҷиддан худдорӣ кунад. Масалан агар кофир риш ва маҳосини худро метарошад, мусалмон бояд маҳосинашро бигзорад ва агар кофир маҳосини худро ранг намекунад, мусалмон бояд аз ранг истифода кунад. Дар пӯшидани либос низ мусалмон бояд бо шеваи куффор мухолифат кунад, зеро Расули Аллоҳ (с) мефармояд: «مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ», «Ҳар ки мушобаҳат бо қавмеро ихтиёр кунад, аз онҳо маҳсуб мешавад». (муттафақун алайҳӣ).

Ва мефармояд: «Бо гузоштани риш ва кӯтоҳ кардани мӯйлаб, бо куффор мухолифат кунед».

Ва мефармояд:»إِنَّ الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى لا يَصْبُغُونَ، فَخَالِفُوهُمْ», «Яҳуд ва Насоро, ришу мӯйи худро хасб намезананд, шумо дар ин амр бо онон мухолифат кунед».

Яъне, ришу мӯйҳои худро ҳина кунед ва аз ранги сиёҳи холис бипарҳезед, зеро дар ҳадис омадааст, ки Расули Акрам (с) фармуданд:

«غَيِّرُوْا هَذَا (الشعرالأبيض) وَاجْتَنِبُوْا السِّوادَ».

«Ранги сафеди мӯйро тағйир диҳед ва аз ранги сиёҳи холис, бипарҳезед».

عباد الله! صلوا وسلموا على من أمرتم بالصلاة والسلام عليه في قوله سبحانه:

) إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا 56 ) [الأحزاب: 56]

اللهم فصلِّ وسلِّم على عبدك ورسولك محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين، والتابعين لهم بإحسان إلى يوم الدين.

اللهم ارضَ عن الصحابة الأخيار، وآل البيت الأبرار، اللهم إنا نشهدك حب نبيك، وأهل بيت نبيك، وأصحاب نبيك، ومن سار على نهج نبيك صلى الله عليه وآله وسلم. اللهم وفقنا لِمَا تحب وترضى، اللهم انصر الإسلام والمسلمين، ودمر أعداءك أعداء الدين. اللهم اغفر لنا ولآبائنا وأمهاتنا وجميع المسلمين الأحياء منهم والميتين، برحمتك يا أرحم الراحمين، اللهم آتِ نفوسنا تقوها وزكها أنت خير من زكاها، أنت وليها ومولاها، ربنا آتنا في الدنيا حسنة وفي الآخرة حسنة وقنا عذاب النار.

عباد الله! إن الله يأمر بالعدل والإحسان وإيتاء ذي القربى، وينهى عن الفحشاء والمنكر والبغي، يعظكم لعلكم تذكرون.